Nevroelm alimləri yuxunun 5 modelini müəyyənləşdirdi
Nevroelm alimləri yuxunun beş fərqli modelini aşkar ediblər. Hər model beynin fəaliyyətində öz izini qoyur və rifahla sıx əlaqəlidir.
Alimlər yuxunun beş fərqli modelini müəyyənləşdirdilər
«psypost» məlumatına görə, nevroelm mütəxəssisləri yuxunun beş fərqli modelini müəyyənləşdiriblər. Bu modellər beyin fəaliyyətində öz əksini tapır və sağlamlıqla, idrakla sıx əlaqədədir. «PLOS Biology» jurnalında dərc olunan araşdırma göstərir ki, artıq yuxuya “hamıya uyğun model” kimi yanaşmaq mümkün deyil.
Alimlər vurğulayırlar ki, hər bir insanın yuxu profili fərqlidir və bu fərqlər gələcəkdə fərdiləşdirilmiş rifah proqramları üçün mühüm rol oynaya bilər. Uzun illərdən bəri məlumdur ki, yuxu bioloji, psixoloji və sosial amillərdən asılıdır, lakin bir çox tədqiqatlar onu sadə şəkildə “yaxşı” və “pis” kimi təsnif edir.
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Konkordiya Universitetindən (Concordia University) Aurore A. Perrault-un rəhbərlik etdiyi qrup bu yanaşmanı dəyişərək, yuxunun müxtəlif parametrlərini sağlamlıq və həyat göstəriciləri ilə birləşdirib. Tədqiqat Human Connectome Project məlumat bazasında 22–36 yaş arası 770 sağlam gəncin iştirakı ilə aparılıb.
İştirakçılar Pittsburgh Sleep Quality Index sorğusunu doldurublar və əlavə 118 bioloji, psixoloji və sosial göstərici barədə məlumat təqdim ediblər. Alimlər canonical correlation analysis üsulundan istifadə edərək, yuxu vərdişləri ilə bu amillər arasındakı ən güclü əlaqələri təhlil ediblər.
Nəticədə, yuxu və psixososial amilləri birləşdirən beş profil müəyyənləşdirilib. Birinci profil – zəif yuxu, tez-tez oyanma və gündüz yorğunluğu ilə fərqlənib və mənfi emosiyalarla əlaqələndirilib. İkinci profil maraqlı nəticə göstərib: gündüz halsızlıq hiss olunsa da, yuxu sabitliyi qorunub. Alimlər bunu “yuxu dözümlülüyü” adlandırıblar.
Üçüncü profil yuxu dərmanları istifadə edən şəxslərlə bağlı olub – onlar sosial münasibətlərdə məmnun olsalar da, emosional və yaddaş testlərində zəif nəticələr göstəriblər. Dördüncü profil isə az yatan, amma ciddi psixoloji pozuntu göstərməyən insanlardan ibarət olub. Onlarda dil və problem həlli bacarıqlarında zəifləmə müşahidə olunub.
Beşinci profil gecə tez-tez oyanan, nəfəs problemləri və ağrılardan əziyyət çəkən şəxsləri əhatə edib. Bu qrupun üzvləri spirt və siqaret istifadəsinə daha çox meylli olub, eyni zamanda yaddaş tapşırıqlarında zəif göstəricilər nümayiş etdiriblər.
Valeria Kebets qeyd edib ki, yuxu insan fəaliyyətinin beş əsas komponentindən biridir və zehni sağlamlığa birbaşa təsir göstərir. MRI nəticələri də göstərib ki, hər profil beynin özünəməxsus əlaqə xəritəsinə malikdir. Məsələn, zəif yuxu və gərginliklə səciyyələnən birinci profil somatomotor şəbəkəsi ilə daha güclü əlaqə göstərib, “yuxu dözümlülüyü” profilində isə fərqli beyin imzası aşkar olunub.
Aurore Perrault vurğulayıb ki, hər yuxu profili beynin fəaliyyətində öz izini qoyur. Yəni yuxu yalnız davranışda deyil, həm də beynin quruluşunda öz əksini tapır. Nəticələr alimlərə yuxu və rifah arasındakı əlaqəni daha dərindən anlamağa şərait yaradır.
Beləliklə, “sağlam yuxunun formulu”nun hər kəs üçün fərqli ola biləcəyi elmi cəhətdən təsdiqlənib.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
