Gizli vulkanların təhlükəsi artır: alimlər qlobal riskə diqqət çəkir
Alimlər xəbərdarlıq edir: nəzarətsiz və «sakit» vulkanlar dünyanın ən böyük riskidir. Hayli Gubbi püskürməsi bu təhlükəni yenidən gündəmə gətirdi.
Alimlər xəbərdarlıq edir: nəzarətsiz gizli vulkanlar dünyaya ən böyük təhlükə yaradır
«Sciencealert» məlumatına görə, alimlər illərdir susqun görünən, demək olar ki, müşahidə olunmayan gizli vulkanların dünyaya ən ciddi təhdidi yaratdığı barədə xəbərdarlıq edirlər. «Sciencealert» yazır ki, belə vulkanlar adətən Etna və ya Yellowstone kimi məşhurlarından daha təhlükəlidir.
Görün nə qədər maraqlıdır: Sakit okean hövzəsi, Cənubi Amerika və İndoneziya kimi regionlarda tarixə düşməyən vulkanların hər 7-10 ildən bir püskürdüyü məlum olur. Efiopiyada Hayli Gubbi vulkanının 2025-ci ilin noyabrında ilk dəfə qeydə alınan püskürməsi də bu siyahıya əlavə olundu.
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Vulkan külü 8,5 mil yüksəklikdə atmosferə qalxıb, materiallar Yəmənə düşüb və Hindistanın şimal hava məkanına qədər yayılıb. Bir sözlə, gözlənilməz bir partlayış bütün bölgəni silkələyib.
Tarixə baxsaq, 1982-ci ildə Meksikadakı naməlum El Çiçon vulkanının qəfil püskürməsi on minlərlə insanı evsiz qoymuşdu. Qaynar daş-kül qarışıqlı axınlar meşələri məhv etmiş, çaylar tutulmuş, kül Guatemalaya qədər çatmışdı. Nəticədə 2 min insan həlak olmuş, 20 min nəfər köçkün qalmışdı.
Püskürmənin daha geniş təsirləri isə iqlimi dəyişmişdi: atmosferə yüksələn kükürd hissəcikləri Şimal yarımkürəsini soyutmuş, Afrika monsununu cənuba sürüşdürərək kəskin quraqlığa səbəb olmuşdu. Bu da 1983-85-ci illərin məşhur Efiopiya aclığına yol açan amillərdən biri olmuşdu.
Alimlərin fikrincə, problemlər artsa da, vulkanologiyaya qlobal investisiya yetərli deyil. Dünyadakı aktiv vulkanların yarısından azı monitorinq altındadır. Nəhəng püskürmələr isə təkcə yaxın əraziləri yox, bütöv regionların iqlimini və məhsuldarlığını dəyişə bilər.
Məhz bu riskə görə tədqiqatçılar «Global Volcano Risk Alliance» adlı yeni təşəbbüsü işə salıblar. Məqsəd yüksək təsirli püskürmələrə qarşı qabaqlayıcı hazırlığı gücləndirmək, monitorinq imkanlarını artırmaq və icmaları vaxtında maarifləndirməkdir.
Bir sözlə, fəlakət qapını döyməzdən əvvəl hərəkətə keçmək - növbəti gizli vulkanın qlobal böhrana çevrilməsinin qarşısını almağın yeganə yoludur. Əslində bu sual hələ açıq qalır: dünya buna hazırdırmı?
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
