Yer fəsilləri «sinxron» deyil: alimlər peykdən aşkar edib

Alimlər 20 illik peyk məlumatı ilə göstərib ki, fəsillərin vaxtı regiondan-regiona dəyişir. Bu fərq iqlim proqnozlarına təsir edə bilər.

25.12.25 - 09:55
 0  4
Yer fəsilləri «sinxron» deyil: alimlər peykdən aşkar edib
Yer orbitində peyk təsviri və bənövşəyi buludlar konsepti @sciencealert.com

Mediahub.az-da reklam xidməti

Mediahub.az-da reklam xidməti

Alimlər peykdən baxdı: Yer fəsilləri gözlənildiyi kimi «sinxron» deyil

«ScienceAlert» yazır ki, Kaliforniya Universitetinin (Berkeley) alimləri Yer fəsillərini kosmosdan izləyib və yaz, yay, payız, qışın bir çox regionda bir-biri ilə gözlənilmədən «uyğunlaşmadığını» aşkar ediblər.

Tədqiqatçılar vurğulayır: eyni yarımkürədə olmaq, oxşar hündürlükdə yerləşmək və ya eyni enlikdə dayanmaq hələ o demək deyil ki, iki məkan fəsil dəyişimini eyni vaxtda yaşayacaq. Hətta yan-yana olan bölgələrdə belə hava və ekoloji ritmlər fərqlənə, qonşu ərazilərdə tam ayrı «yaşayış mənzərəsi» yarada bilər. Bəs bu yenilik bizə nə verəcək?

Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası

Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!

Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu

Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.

Realme GT 7
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon

Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.

Alim Terasaki Hart və komandası 20 illik peyk məlumatı əsasında Yer üzündə quru ekosistemlərində fəsillərin vaxtlanmasını göstərən, öz sözləri ilə desək, bu günə qədərki ən dolğun xəritəni tərtib edib. Xəritə fəsil ritmlərinin xüsusilə «asinxron» olduğu qlobal zonaları müəyyənləşdirir və bu fərqlər çox vaxt biomüxtəlifliyin yüksək olduğu məkanlarda ortaya çıxır.

Məqalədə qeyd olunur ki, hava şəraitindəki belə dəyişkənlik sonradan zəncirvari təsir göstərə bilər. Məsələn, iki qonşu yaşayış mühitində təbii resurslar ilin müxtəlif vaxtlarında əlçatan olarsa, bu, həmin yerlərdə flora və faunanın ekologiyasını və təkamülünü formalaşdıra bilər. Hətta eyni növün bir məkanında çoxalma mövsümünün, qonşu məkandakı eyni növdən daha tez və ya daha gec başlaması çarpazlaşmanı da çətinləşdirə bilər. Bir sözlə, «fəsil saatı» hər yerdə eyni işləmirmiş.

Bu gün bir çox ekoloji proqnozlar Yer fəsillərinin sadə modellərinə söykənir. Ancaq tədqiqatçılara görə, iqlim böhranının planetə və sağlamlığımıza təsirini daha dəqiq anlamaq üçün, hətta bir-birinə yaxın ərazilərdə də yerli fərqləri nəzərə almaq lazımdır. Araşdırma Nature jurnalında dərc olunub - əslində bu sual hələ açıq qalır: yeni xəritələr proqnozlaşdırmanı nə qədər dəyişəcək?

Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?

like

dislike

love

funny

angry

sad

wow

Anar Mirzəyev Bu, mənim sevdiyim işdir və bu işdən zövq alıram. Xəbər və məqalələr yaratmaq, onları araşdırıb təqdim etmək mənim üçün çox maraqlıdır. Oxucularla dəyərli və maraqlı məlumatları paylaşmaqdan böyük məmnunluq duyuram.