Cloudflare sıradan çıxıb: Web3-də mərkəzləşmə riskləri yenidən gündəmdə
Cloudflare-in qlobal kəsintisi Web3 layihələrinin hələ də mərkəzləşdirilmiş infrastrukturdan asılı olduğunu bir daha göstərdi.
Cloudflare kəsintisi Web3-in mərkəzləşmə problemlərini üzə çıxardı
25 noyabr 2025-də «Thebitjournal» yazır ki, Cloudflare-in qlobal kəsintisi yenidən bir həqiqəti göstərdi: çox danışılan Web3 hələ də mərkəzləşdirilmiş internet infrastrukturundan tam qurtula bilməyib.
Kəsinti zamanı dünyadakı internet trafikinin təxminən 20 faizi çökdü və Blockchain.com, Coinbase, Ledger, BitMEX, Toncoin, Arbiscan və DefiLlama kimi xidmətlər bir müddət əlçatmaz oldu. Bu, ümumi sualı ortaya çıxardı: blokçeyn desentralizasiya olunub, bəs qalan qatlar necə?
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
EthStorage nümayəndələri bildiriblər ki, yalnız blokçeyn səviyyəsinin desentralizasiyası kifayət deyil. Onların sözünə görə, tam dayanıqlıq üçün bütün «stack» - RPC nöqtələrindən tutmuş DNS, API-lər, indeksləmə və yaddaşa qədər - mərkəzləşmiş asılılıqlardan azad edilməlidir.
Bu istiqamətdə çalışan layihələr də var. EthStorage, Protocol Labs-ın IPFS və Filecoin həlləri, eləcə də Arweave Web2 infrastrukturu ilə asılılığı azaltmağa çalışan əsas platformalardandır. Filecoin komandası da kəsinti fonunda bildirib ki, internet trafikinin cəmi bir neçə böyük şəbəkədə cəmləşməsi sistemləri daha həssas edir.
Ancaq bir problem var: çox layihə rahatlıq naminə hələ də mərkəzləşdirilmiş xidmətlərdən istifadə edir. EthStorage isə deyir ki, «desentral həllər yavaşdır» kimi köhnə yanaşmalar artıq öz aktuallığını itirib. Bir sözlə, komandalara tövsiyə olunur ki, layihələr böyüdükcə mərkəzləşmiş qatları tədricən aradan qaldırsınlar.
Bu mövzu Vitalik Buterinin yaxınlarda yayımladığı «Trustless Manifesto» ilə də üst-üstə düşür. Ethereum tədqiqatçıları qeyd edirlər ki, host edilmiş nodelər və mərkəzləşdirilmiş relay-lar protokolların etibarsızlıq prinsipini zəiflədir. Cloudflare kəsintisi bunu bir daha göstərdi.
Nəticə isə aydındır: Web3-ün dayanıqlığı onu dəstəkləyən infrastruktur qədərdir. Tam desentralizasiya yalnız blokçeyn səviyyəsi ilə bitmir və bu sual hələ də açıq qalır.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
