Alzheimer və diabet – «3-cü tip diabet» anlayışı gündəmə gəldi
Alimlər diabet və demans arasında güclü əlaqə tapıblar. Araşdırmalar göstərir ki, şəkər nəzarəti yalnız bədəni deyil, yaddaşı da qoruyur.
Diabet və demans: alimlər gözlənilməz əlaqəni müəyyən edib
«Independent» yazır ki, son illərdə aparılan araşdırmalar diabet və demans arasında dərin və təhlükəli əlaqəni üzə çıxarıb. Qan şəkərinin pozulması yalnız bədən funksiyalarına deyil, həm də beynə ciddi təsir göstərir.
Mütəxəssislərin sözlərinə görə, diabet xəstələrində demans riski 60% daha yüksəkdir. Xüsusilə tez-tez hipoglikemiya yaşayan insanlarda bu təhlükə artır. İnsulin müqaviməti artıq təkcə bədəni yox, beyin hüceyrələrini də zədələyir. Alzheimer xəstələrində hüceyrələrin qlükozu enerji kimi istifadə etməsi çətinləşir və beyin bir növ «şəkər aclığı» yaşayır.
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Bəzi alimlər bu səbəbdən demansı şərti olaraq «3-cü tip diabet» adlandırırlar. Maraqlıdır ki, Alzheimer də bəzi hallarda diabet riskini artırır: xəstələrin qan şəkəri normadan yüksək olur. Bununla yanaşı, diabet damarları zədələdiyi kimi, beynin damarlarına da mənfi təsir göstərərək demans üçün şərait yaradır.
Elmi işlər həm də dərman sınaqlarını diqqətə çatdırır. Məsələn, əvvəllər diabet üçün yaradılan memantin sonradan Alzheimer müalicəsində istifadə edilib. Ən çox yayılmış dərmanlardan metformin beyindəki iltihabı azalda və yaddaşı qoruya bilər. GLP-1 agonistləri – semaglutide (Ozempic, Wegovy) – həm arıqladır, həm şəkəri stabilləşdirir, həm də demans riskini azaldır. Daha yeni preparatlar, məsələn SGLT2 inhibitorları, bu sahədə ümidverici hesab olunur.
Bundan əlavə, insulin spreylərinin burun vasitəsilə birbaşa beyinə göndərilməsi eksperimentlərdə yaddaş üçün müsbət nəticələr göstərib. Hələ geniş tətbiq edilməsə də, bu istiqamət araşdırmalar üçün aktualdır.
Nəticə olaraq, diabetə nəzarət yalnız ürək və böyrəkləri yox, beynimizi və yaddaşımızı da qoruyur. Amma mühüm bir sual hələ açıq qalır: bütün bu dərmanlar yalnız diabet xəstələri üçün faydalıdır, yoxsa sağlam insanlarda da beyin fəaliyyətini yaşlılıqda gücləndirə bilər?
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
