Yer atmosferi Aya “sızır” - səbəb maqnit sahəsidir
Yeni araşdırma Yerın maqnit sahəsinin atmosfer hissəciklərini Aya daşıya bildiyini göstərir. Bu proses milyard illərdir davam edir.
Yer atmosferi Aya “sızır” - yeni araşdırma səbəbi maqnit sahəsində görür
«ScienceAlert» yazır ki, yeni tədqiqat Yerın maqnit sahəsinin atmosfer hissəciklərini istiqamətləndirərək Ay səthinə daşıya bildiyini göstərir. Bəs bu yenilik bizə nə verəcək?
Ayın “normal” atmosferi yoxdur, amma Apollon missiyalarının gətirdiyi nümunələr bir faktı çoxdan gündəmə gətirib: Ay reqolitində - səthi örtən xırda, daşlı toz qatında - gözləniləndən çox uçucu elementlər tapılıb. Xüsusən də azot səviyyəsi sual doğururdu.
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Mümkün izahlardan biri günəş küləyi idi. Digər ehtimal isə xırda meteoritlərin Ay səthinə dəyərək tərkibi dəyişməsidir. Ancaq təkcə bunlar bu qədər uçucu maddəni, xüsusən azotu, tam izah etmirdi - elə əsas düyün də buradadır.
Bir müddətdir Yer atmosferinin də mənbə ola biləcəyi düşünülürdü. Lakin belə qəbul edilirdi ki, bu, yalnız Yerın maqnit sahəsi yaranmazdan əvvəl mümkün olub - sonra isə maqnit sahəsi atmosfer hissəciklərinin böyük hissəsini “tutub saxlamalıdır”.
Rochester Universitetinin astrofizikləri həmin fərziyyəni yoxlayıblar. Komanda iki ssenarini modelləşdirib: maqnit sahəsi olmayan “erkən Yer” və daha güclü günəş küləyi, ya da güclü maqnit sahəsi və daha zəif günəş küləyi olan “müasir Yer” modeli.
Nəticə bir az gözlənilməz alınıb: müşahidələrə daha yaxşı uyğun gələn “müasir Yer” ssenarisi olub. Araşdırmaya görə, günəş küləyi yüklü hissəcikləri atmosferdən “qoparıb” Yerın maqnit sahəsinin xətləri boyunca hərəkətə gətirir.
Üstəlik, Yerın magnetosferi mükəmməl kürə deyil - günəş küləyinin daimi təzyiqi onu daha çox “kometa quyruğu”na bənzər formaya salır. Ay həmin “quyruq”dan keçəndə isə hissəciklər Ay səthinə çökür. Bir sözlə, proses təbii “daşıma xətti” kimi işləyir.
Əvvəlki işlər oxşar mexanizmlə Aya oksigen daşına biləcəyini, bunun suyun yaranmasına və hətta “pas” izlərinə qədər gedib çıxa biləcəyini də irəli sürmüşdü.
Yeni tədqiqat bu daşınmanın milyard illərdir davam etdiyini bildirir. Bu qədər uzun vaxt isə uçucu hissəciklərin Ay reqolitində tədricən yığılması üçün kifayət edib.
Maraqlısı odur ki, Yer atmosferi həmin dövrdə ciddi dəyişib. Deməli, Ay səthi keçmiş atmosferin izlərini saxlayan bir növ “zamam kapsulu” ola bilər - əslində bu sual hələ açıq qalır.
Araşdırma Nature Communications Earth & Environment jurnalında dərc olunub.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
