Nepalda rəqəmsal üsyan: gənclər hökuməti diz çökdürdü
Nepalda 26 sosial şəbəkənin qadağası kütləvi etirazlara çevrildi. Gənclər desentralizasiya texnologiyaları ilə hökumətin nəzarətini sındırdı.
Nepalın gəncləri desentralizasiya ilə senzuranı aşdı - hökumət geri çəkildi
«Crypto.news» yazır ki, Nepal hökumətinin ötən ay 26 sosial şəbəkəni birdən-birə qadağan etməsi ölkədə kütləvi rəqəmsal üsyana səbəb olub. Etirazçılarla polis arasında toqquşmalar baş verib, parlament binası yandırılıb və nəticədə baş nazir K.P. Oli istefa verərək ölkəni tərk edib.
Bu hadisə göstərdi ki, rəqəmsal desentralizasiya təkcə maliyyə sahəsində deyil - həm də informasiya axınında insanlara misilsiz güc verir. Qadağadan sonra on minlərlə gənc Bitchat kimi P2P mesajlaşma tətbiqlərinə üz tutdu və hökumətin interneti tam bağlama planı uğursuzluğa düçar oldu.
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Bir neçə gün ərzində 50 mindən çox Nepal vətəndaşı Bitchat-ı yüklədi, bu da tətbiqin ümumi yükləmələrinin təxminən 40 faizini təşkil etdi. Maraqlıdır ki, oxşar vəziyyət bu yaxınlarda İndoneziyada da yaşanmışdı.
Qadağa cəmi bir neçə gün sonra aradan qaldırıldı, çünki desentralizasiya şəbəkələrini tam söndürmək praktik olaraq mümkün deyildi. Bu texnologiyalar «vahid uğursuzluq nöqtəsi»ndən azad sistem kimi fəaliyyət göstərir - hansı ki, mərkəzi serverə ehtiyac qalmır və məlumat iştirakçılar arasında paylanır.
Nəticədə, blokçeyn və açıq mənbəli şəbəkələr sayəsində istifadəçilər senzuranı asa bilirlər. Eyni prinsiplər DeFi sektorunda da işləyir, çünki vəsaitlər banklarda deyil, kodla qorunan müqavilələrdə saxlanılır.
Ekspertlər hesab edir ki, Nepalın rəqəmsal üsyanı informasiya azadlığı uğrunda qlobal mübarizənin bir hissəsidir. Dünyada internet senzurası 14 ildir ki, artmaqda davam edir. Avropa İttifaqının sözdə «Chat Control» tələbi, Hindistanda mesajların yoxlanması və Honq-Konq protestləri bu tendensiyanın tək nümunələri deyil.
Bəs bütün bunlar bizə nə öyrədir? Sadə bir həqiqəti - azadlıq artıq mərkəzləşdirilmiş sistemlərdən deyil, icmaların özündən doğur. İstifadəçilər öz gizliliyini qorumaq və səsini eşitdirmək üçün artıq «nəhəng texnologiyalar»a deyil, mürəkkəb, lakin sərhədsiz desentralizasiya sistemlərinə güvənməlidirlər.
Bir sözlə, Nepalın gəncləri bir daha sübut etdi: interneti bağlamaq, artıq insanları susdura bilmir.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
