Nadir neyronların rolu açıqlanıb: beyin qan dövranı necə idarə olunur?

Penn State alimləri göstərib ki, korteksdəki nadir type-I nNOS neyronlarının itirilməsi beyin ritmlərini və qan dövranını pozur.

22.11.25 - 09:27
 0  2
Nadir neyronların rolu açıqlanıb: beyin qan dövranı necə idarə olunur?
Beyin neyronlarının fəaliyyəti və qan dövranı modeli @psypost.org

Mediahub.az-da reklam xidməti

Mediahub.az-da reklam xidməti

Nadir type-I nNOS neyronlarının silinməsi beynin ritmini və qan dövranını pozur

«PsyPost» yazır ki, Pensilvaniya Dövlət Universitetinin alimləri korteksdə cəmi 1 faizdən az olan type-I nNOS neyronlarının itirilməsinin beynin qan dövranına və elektrik ritmlərinə ciddi təsir göstərdiyini aşkarlayıblar.

Araşdırma göstərib ki, bu nadir hüceyrələr çıxarılanda beynin sol və sağ yarımkürələri arasında sinxronluq azalır, yəni iki tərəf bir-birini «eşitmir». Bir sözlə, azlıq təşkil edən bu hüceyrələr beyin daxili əlaqələrin gizli dirəyi imiş.

Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası

Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!

Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu

Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.

Realme GT 7
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon

Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.

Neyrovasulyar əlaqə - yəni sinir aktivliyi ilə qan axınının uzlaşması - beynin işləməsi üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Lakin type-I nNOS neyronları silinmiş siçanlarda davamlı toxunma stimullarına cavab olaraq qan axınının artması xeyli zəifləyib.

Alimlər həmçinin delta dalğalarının - 1-4 Hertz arası yavaş beyin ritmlərinin - gücünün azaldığını müşahidə ediblər. Bu dalğalar, xüsusən, yuxunun dərin mərhələsində yaddaş möhkəmlənməsi ilə əlaqələndirilir. Bəs bu dəyişikliklər uzunmüddətli nəticələrə səbəb ola bilərmi? Əslində bu sual hələ açıq qalır.

Nəticələr göstərir ki, bu neyronlar qan damarlarının ritmik genişlənib-daralmasını da tənzimləyirlər. Type-I nNOS neyronları olmayan siçanlarda damarlardakı bu «pulsasiya» xeyli zəifləyib.

Alimlər düşünür ki, yaşlanma zamanı məhz bu hüceyrələrin tədricən itməsi beyin funksiyalarının zəifləməsinə təkan verə bilər. Araşdırma beyin sağlamlığının qorunmasında nadir, amma kritik hüceyrələrin rolunu yenidən gündəmə gətirir.

Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?

like

dislike

love

funny

angry

sad

wow

Anar Mirzəyev Bu, mənim sevdiyim işdir və bu işdən zövq alıram. Xəbər və məqalələr yaratmaq, onları araşdırıb təqdim etmək mənim üçün çox maraqlıdır. Oxucularla dəyərli və maraqlı məlumatları paylaşmaqdan böyük məmnunluq duyuram.