İlk yadplanetli təmas «ucadan» ola bilər - alim izah edir
David Kipping-in «Eschatian Hypothesis» məqaləsi: ilk ETI izləri niyə tipik yox, «ucadan» və qısaömürlü anomaliya ola bilər?
İlk yadplanetli təmas «ucadan» ola bilər - yeni hipotez nə deyir?
«ScienceAlert» yazır ki, alim David Kipping-in yeni yanaşmasına görə, yadplanetli sivilizasiya ilə ilk təsdiqlənmiş təmas çox güman tipik yox, məhz «ucadan» - yəni anomal dərəcədə güclü texnosignaturaya malik bir siqnal kimi görünəcək.
Onilliklərdir elmi-fantastika bizə müxtəlif ssenarilər göstərir: işğalçı yadplanetlilər, «yüksək inkişaf etmiş» varlıqların insanlarla ünsiyyəti, insanlığı xilas etməyə gələn «xeyirxah» qonaqlar və s. Amma Kipping-in fikrincə, bunlar ilk təması izah etmək üçün ən real variantlar deyil. Bəs onda nə ola bilər?
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Kipping-in «The Eschatian Hypothesis» adlı araşdırma məqaləsinin Monthly Notices of the Royal Astronomical Society jurnalında dərc olunacağı qeyd olunur. O, Kolumbiya Universitetində Cool Worlds Lab-ın direktorudur və «Cool Worlds» adlı YouTube kanalını aparır; mövzular arasında eksoplanetlər, texnosignaturalar və yerxarici zəka (ETI) də var.
Alimin əsas ideyası sadədir: astronomiyada ilk dəfə aşkar etdiyimiz obyektlər çox vaxt həmin sinfin «orta» nümunəsi olmur. Biz adətən müşahidədə daha güclü iz buraxan - yəni «səsini» uzaqdan duyduğumuz obyektləri əvvəl görürük. Tarix bununla doludur.
Məsələn, ilk eksoplanetlər 1990-cı illərin əvvəlində pulsarların ətrafında tapılmışdı. Sonradan məlum oldu ki, bu, ümumi mənzərənin tipik nümunəsi deyil. NASA-nın 6 mindən çox eksoplanetin yer aldığı arxivində pulsar ətrafında aşkarlananların sayı 10-dan da azdır. Sadəcə pulsarlar yüksək dəqiqlikli «kosmik mayaklar» kimidir və orbitdəki planetlər o dəqiq ritmi nəzərəçarpacaq dərəcədə dəyişdirdiyi üçün daha asan aşkarlanırlar.
Eyni vəziyyət gözlə görünən ulduzlarda da var: gecə səmasında təxminən 2 500 ulduz görürük və onların təxminən üçdə biri təkamül etmiş nəhəng ulduzlardır. Halbuki bütün ulduzların üçdə biri nəhəng deyil - sadəcə onların işıqlanma «siqnalı» çox güclüdür. Bir sözlə, «ucadan» olan əvvəl duyulur.
Kipping bu məntiqi yadplanetli texnologiyalarının izinə də tətbiq edir: tarix bələdçidirsə, ETI-nin ilk əlamətləri də yəqin ki, «ucadan» və atipik olacaq. O, analoq kimi supernovaları göstərir - onlar da son mərhələdə olduqları üçün fövqəladə parlaq müşahidə olunur.
Hipotez belə formalaşır: ilk təsdiqlənmiş yerxarici texnoloji sivilizasiya siqnalı çox güman keçici, qeyri-sabit, hətta terminal mərhələdə olan bir sivilizasiyadan gələ bilər. «Eschatian» termini «eschatology» sözündən gəlir və dinlərdə ölüm, hökm və «son» anlayışları ilə əlaqələndirilir.
Bu «ucadan» siqnal nədən yarana bilər? Məqalədə fikir belədir: sivilizasiya tənəzzülə gedirsə, onun yaratdığı izlər - məsələn, iqlim dəyişikliyi fonunda istiləşmə, artan karbon tərkibi və digər kimyəvi çirkləndiricilər - kənardan daha güclü texnosignatura kimi görünə bilər. Digər ehtimal isə daha dramatikdir: bəlkə də bu, qəsdən göndərilən, səhv anlaşılmayan bir kömək çağırışıdır.
Kipping YouTube videosunda 1977-ci ilin məşhur «Wow!» siqnalını xatırladaraq sual edir: görəsən, o siqnal öz «sonuna» yaxınlaşan sivilizasiyanın çox ucadan kömək istəyi ola bilərdimi? Əslində bu sual hələ açıq qalır.
Hipotezin praktik nəticəsi də var: texnosignatura axtarışlarında dar məqsədli hədəflərdən çox, geniş sahəli və tez-tez təkrarlanan müşahidələr - yəni səmanı dəyişikliklərə görə daimi izləyən sorğular - üstün ola bilər. Kipping qeyd edir ki, bu, «anomaliyaları» tutmağa kömək edər. O, səmanın zaman kəsiyində davamlı izlənməsinə misal kimi Vera Rubin Observatory və Sloan Digital Sky Survey kimi rəsədxanaların işini göstərir.
Nəticə isə kifayət qədər ayıqdır: insanlığın ilk qarşılaşması çox güman şəhərlərimizin üzərində nəhəng gəmilər, ya da «xilaskar» varlıqlar kimi görünməyəcək. Daha real ssenari - kosmosun harasındansa gələn, qısaömürlü, amma diqqəti dərhal çəkən, izahı çətin olan çox «ucadan» bir siqnaldır.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?

