Hidrogen iqlim üçün düşündüyümüz qədər «təmiz» deyil - araşdırma
Nature-də dərc olunan araşdırma hidrogenin metanın atmosferdə daha uzun qalmasına kömək etməklə istilənməni artırdığını deyir.
Nature araşdırması: Hidrogen iqlim üçün düşündüyümüz qədər «təmiz» deyil
«ScienceAlert» yazır ki, uzun illər iqlim böhranına çıxış yolu kimi təqdim olunan hidrogen əslində problemin kiçik də olsa bir hissəsi ola bilər. Nature jurnalında dərc edilən yeni araşdırma hidrogenin dolayısı ilə qlobal istilənməyə təsir göstərə bildiyini vurğulayıb.
Hidrogen tərəfdarları onun gələcəkdə nəqliyyatda və ağır sənayedə geniş miqyasda istehsal və istifadəsini, fosil yanacaqlara «təmiz» alternativ olmasını ümid edirlər: çünki istifadə zamanı əsasən su buxarı əmələ gəlir. Bəs bu yenilik bizə nə verəcək? Araşdırmanın cavabı bir qədər ehtiyatlı olmağı tələb edir.
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Tədqiqatçılar bildiriblər ki, hidrogen metanın (güclü istixana qazı) atmosferdə daha uzun müddət qalmasına kömək etməklə temperatur artımına töhfə verib. Araşdırmaya görə, 1990-2020-ci illərdə hidrogen emissiyaları artıb və sənaye inqilabından əvvəlki dövrlə müqayisədə orta temperaturun təxminən 1,5°C yüksəlməsi fonunda bunun 0,02°C-lik bir payı formalaşıb.
Məqalənin baş müəlliflərindən, Stanford Universitetinin alimi Rob Jackson deyib: «İqlim üçün təhlükəsiz və dayanıqlı hidrogen iqtisadiyyatını dəstəkləmək üçün qlobal hidrogen dövriyyəsini və onun qlobal istilənmə ilə əlaqələrini daha dərindən anlamağa ehtiyac var».
Global Carbon Project adlı beynəlxalq alimlər konsorsiumunun hazırladığı araşdırma artımın əsasən insan fəaliyyəti ilə bağlı olduğunu qeyd edir. Tədqiqatçılar bunun fosil yanacaqlar, heyvandarlıq və tullantı poliqonlarından yayılan metanın artması ilə əlaqəli olduğunu bildiriblər.
İki molekulun əlaqəsi də maraqlıdır: metan atmosferdə parçalananda hidrogen əmələ gətirir. Hidrogenin özü çirkləndirici sayılmasa da, metanı məhv edən «təbii təmizləyiciləri» (detergentləri) udmaqla istilənməni dolayısı ilə gücləndirir. Araşdırmanın aparıcı müəllifi, Alabama ştatında yerləşən Auburn Universitetinin ekosistem modelləşdirməsi üzrə dosenti Zutao Ouyang bunu belə izah edib: «Daha çox hidrogen atmosferdə daha az detergent deməkdir, bu da metanın daha uzun müddət qalmasına və iqlimi daha uzun müddət isitmasına səbəb olur».
Araşdırmada əlavə olunur ki, bu «təbii təmizləyicilər»lə qarşılıqlı təsir buludların formalaşmasına da təsir edə, həmçinin ozon və stratosferdə su buxarı kimi istixana qazlarının yaranmasına gətirib çıxara bilər. 1990-dan bəri atmosferdə hidrogenin digər mənbələri sırasında sənaye hidrogen istehsalından sızmalar da göstərilir.
Hidrogen, suyun elektrik cərəyanı ilə hidrogen və oksigenə ayrıldığı elektroliz prosesi ilə istehsal oluna bilər. Amma bu gün hidrogenin böyük hissəsi hələ də təbii qazdan və ya kömürdən, çox enerji tələb edən və böyük həcmdə karbon dioksid emissiyası yaradan proseslərlə alınır.
Məqsəd bərpa olunan enerji hesabına «yaşıl» hidrogeni geniş miqyasda istehsal etməkdir. Bir sözlə, ideya cazibədar səslənsə də, araşdırmada prosesin bahalı olduğu və sektorun ciddi maneələrlə üzləşdiyi xatırladılır - əslində bu sual hələ açıq qalır.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
