DeSoc nədir: Web3 sosial şəbəkəsi Facebook və TikTok-a rəqib ola bilər
Web3 əsaslı DeSoc istifadəçiyə kontent üzərində mülkiyyət və tokenlə mükafat vəd edir. Mərkəzsiz sosial şəbəkə modeli dəyişə bilər?
DeSoc nə vəd edir: Facebook insanları birləşdirdi, TikTok diqqəti topladı, bəs dəyəri kim bölüşəcək?
«Coinpedia» yazır ki, Web3 əsaslı DeSoc (Decentralized Social) modeli sosial media platformalarında mülkiyyət və ədalətli mükafatlandırma mövzusunu yenidən gündəmə gətirib. Məqsəd sadədir: istifadəyə görə gəliri yalnız platforma deyil, istifadəçi və yaradıcılar da paylaşsın.
Məqalədə vurğulanır ki, istifadəçilər və kontent istehsalçıları mərkəzləşdirilmiş platformalardan getdikcə daha çox narazı qalırlar: məlumatlardan qazanc əldə olunur, amma nə real nəzarət var, nə də ədalətli kompensasiya. Bəs bu narazılıq yeni model üçün qapı açırmı?
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
DeSoc reklamı əsas gəlir mexanizmi kimi görmək əvəzinə, tokenləşdirilmiş iqtisadiyyat təklif edir. Burada iştirak, yaradıcılıq və icma aktivliyi - paylaşım, şərh, bölüşmə, kontent istehlakı kimi davranışlar - platformanın yerli tokeni ilə mükafatlandırıla bilər.
Ən böyük zəiflik kimi “idarəetmə” göstərilir: ənənəvi sosial şəbəkələrdə hesablar xəbərdarlıq edilmədən görünməz edilə, gəlirdən məhrum edilə və ya silinə bilər. DeSoc isə istifadəçi kimliyini və kontentə sahiblik hüququnu blokçeyn texnologiyası üzərində “bərkitməyi” hədəfləyir: yəni istifadəçi sadəcə paylaşmır, paylaşdığı kontentin sahibi olur.
Bu yanaşma, vaxtilə Facebook-un ilk illərindəki “öz şəbəkəni rahat qur” hissini xatırladır. Fərq ondadır ki, DeSoc bunu mərkəzləşdirilmiş “qapıçılar” olmadan, daha şəffaf və istifadəçi nəzarətli sistemlərlə etməyə çalışır.
TikTok-un sürətli auditoriya artımı imkanları isə başqa bir problemi qabartdı: yaradıcı gəliri çox kövrəkdir. DeSoc-un ideyası monetizasiyanı birbaşa “protokol səviyyəsinə” yerləşdirməkdir. Bir sözlə, fayda yalnız iri influencerlərə yox, gündəlik aktiv istifadəçilərə də çata bilər.
Yazıda qeyd olunur ki, ənənəvi alqoritmlər istifadəçini platformada daha çox saxlamaq üçün bəzən sensasion və ya parçalandırıcı kontenti önə çıxarır. DeSoc isə görünürlük və mükafatlara təsiri icmalara verməyi, bunu da mərkəzsiz idarəetmə vasitəsilə həyata keçirməyi nəzərdə tutur. Nəticə etibarilə keyfiyyət, uyğunluq və autentiklik daha çox təşviq oluna bilər - əlbəttə, bu sual hələ açıq qalır.
Digər maraqlı məqam “hibrid” yanaşmadır: DeSoc istifadəçidən bir gecənin içində mövcud platformaları tərk etməyi istəmir. Kontent ənənəvi sosial şəbəkələrdə paylaşıla bilər, amma sahiblik və mükafatlandırma DeSoc ekosistemində qalır. Məqalə xatırladır ki, TikTok da ilk dövrlərdə platformalararası paylaşım sayəsində böyüməni sürətləndirmişdi.
Nəticə kimi belə çərçivə qoyulur: Facebook insanları birləşdirdi, TikTok diqqəti ələ aldı, DeSoc isə dəyəri bölüşdürməyi hədəfləyir. İstifadəçilər şəffaflıq, mülkiyyət və ədalətli mükafat tələb etdikcə, bu tələblərə cavab verməyən platformaların aktuallığı azalır. DeSoc-un “növbəti nəsil sosial platforma” ola bilib-bilməyəcəyini isə zaman göstərəcək.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
