Buz dövründə insanın sığınacağı - mamont sümüklərindən evlər
Ukraynadakı Mejyriçdə mamont sümüklərindən qurulan tikililərin 18 min il əvvəl cəmi həftələrlə istifadə edildiyi müəyyənləşib.
Buz dövrünün ən sərt çağında mamont sümüklərindən “ev”: alimlər istifadə müddətini dəqiqləşdirdi
«IFLScience» yazır ki, Son Buzlaşmanın zirvəsində Ukraynadakı Mejyriç (Çerkası vilayəti) ərazisində ovçu-yığıcılar mamont sümüklərindən qurduqları tikilidən təxminən 18 min il əvvəl, çox qısa müddət - ehtimal ki, cəmi bir neçə həftə istifadə ediblər.
Bu qəribə “sümük tikililər” hələ 1960-cı illərdə Mejyriç arxeoloji abidəsində qazıntılar zamanı üzə çıxarılıb: tədqiqatçılar mamont qalıqlarından düzəldilmiş dörd struktur tapıblar. Əvvəlcə bunlar yaşayış yeri kimi qiymətləndirilsə də, bəzi alimlər onların dəfn yeri, mərasim məkanı, sümük anbarı, hətta dini abidə ola biləcəyini də irəli sürüblər. Bir sözlə, sual açıq qalmışdı: bəs bunlar həqiqətən ev idimi?
Son Xəbərlər
Xiaomi 15 Ultra Qlobal Versiyası
Xiaomi yeni flaqman modeli Xiaomi 15 Ultra-nı qlobal satışa çıxaracağını təsdiqlədi. HyperOS 2.0 ilə yeni dövr başlayır!
Samsung-un Üçqatlanan Telefonu
Samsung, Galaxy Unpacked tədbirində üçqatlanan telefon konseptini təqdim etdi. Yeniliklər haqqında daha çox məlumat əldə edin.
Realme GT 7: Ən Ucuz Smartfon
Snapdragon 8 Elite çipi ilə Realme GT 7 fevral ayında təqdim ediləcək. Yeni xüsusiyyətlər və uyğun qiymət gözləyir.
Strukturların məqsədini anlamaq üçün alimlər mamont sümüklərində radiokarbon tarixləndirmə aparmağa çalışıblar. Amma problem var: bu sümüklər yəqin ki, başqa yerdən yığılıb gətirilib və tikilinin özündən xeyli qədim ola bilər. Nəticədə tarixlər çox “oynaq” çıxıb - təxminən 19 mindən 12 min ilə qədər.
Yeni araşdırmanın müəllifləri daha dəqiq nəticə üçün ən böyük strukturla bağlı “mədəni laylar”da tapılan xırda heyvan sümüklərini tarixləndiriblər. Yəni həmin heyvanlar məkan istifadə olunan vaxtda ölüb və eyni çöküntü qatlarında daş alətlər, ov silahları və digər tapıntılarla birlikdə qalıblar.
Nəticələr göstərib ki, mamont sümüyündən qurulan struktur təxminən 18 248-17 764 il əvvəl istifadə olunub - Buz dövrünün ən sərt fazasının düz ortasında. Üstəlik, mədəni qalıqların olduğu çöküntü qatları çox nazikdir; bu da tikilinin çox qısa müddət - bəlkə də cəmi bir neçə həftə işləndiyi ehtimalını gücləndirir.
Strukturun neçə dəfə istifadə olunduğu dəqiq bilinmir. Araşdırmaya görə, məkan maksimum 429 il ərzində müxtəlif nəsillər tərəfindən təkrar məskunlaşdırılmış ola bilər. Hər dəfə icmalar heyvanların doğranmasına və alət hazırlanmasına dair izlər qoyub - bu isə tikililərin yaşayış məskəni olması versiyasını möhkəmləndirir.
Bununla belə, hər “məskunlaşma” çox qısa çəkdiyi üçün müəlliflər düşünürlər ki, bu tikililər uzunmüddətli evdən çox, müvəqqəti sağ qalma sığınacağı rolunu oynayıb.
Bu “sümük evlər”in necə izolyasiya olunduğu, külək və soyuqdan nə ilə qorunduğu, eləcə də ovçu-yığıcıları belə bir sığınacaq qurmağa nə vadar etdiyi hələ də tam aydın deyil. Əslində bu sual hələ açıq qalır. Amma yeni tədqiqat Son Buz dövrünün ən çətin çağında insanların hansı sağ qalma strategiyalarına əl atdığını daha yaxşı anlamağa kömək edir.
Araşdırma Open Research Europe jurnalında dərc olunub.
Bu xəbəri necə dəyərləndirirsiniz?
